Osmanlı siyasi ve Hanedan tarihi.
Siam (şimdiki Tayland) Kralı Chulalonkorn tarafından, Sultan II. Abdülhamid’in Baş Mabeyincisi
Emin Bey’e (Mehmed Emin Daruguzade) 10 Eylül 1892’de verilen,
Siam’ın en önemli nişanlarından biri olan ‘’ikinci sınıf Grand Officier’’
nişanının verildiğinin belgesi. Darugazade Mehmet Emin Bey terekesinden.
Not (1) Prof. Dr. A. Muhibbe Darga; ‘’İstanbul’dan Asya-yı Vusta’ya Seyahat: Mehmed
Emin Efendi’nin Seyahatnamesi’’ adıyla yazdığı kitapta, dedesi Emin Bey’i
“Büyükbabam Mabeyinci Darugazade Mehmet Emin Bey (Sultan II.
Abdulhamit’in Karinlerinden)” şeklinde tanımlamaktadır.
(2) Mabeyin ya da Mâbeyn-i Hümâyun veya Mâbeyn-i Hümâyun Cenab-ı Mülukane
Osmanlı sarayında padişahın özel kalem müdürlüğü işlevini gören kurumdu.
Özellikle 19. yüzyılda bu kurum büyük bir önem kazanmıştır.
Osmanlıca Kütüphane-i Hümayun (Yıldız Sarayı Kütüphanesi) Kütüphane kayıt kartı.
Nadir belge. L = 132 X 186 mm.
Osmanlı Saray ve Mühürbilim (sigilografi) tarihi.
Veliaht Yusuf İzzeddin Efendi Dairesi’nde çalışan; doktor, eczacıbaşı, muallim,
imam, başağa, harem ağası, vekilharç, aşçıbaşı, mutbak kapıcısı,
gece bekçisi, tablakar, kahveci, arabacı, Efendi Hazretleri’nin hayvan
bakıcısı gibi 23 çalışanın maaşlarını aldıklarına dair kendi
mühürleriyle mühürledikleri, 20.222 lira tutarlı ve 1336 (1920) tarihli
maaş bordrosu.
Not: Yusuf İzzeddin Efendi (10 Ekim 1857 - 1 Şubat 1916) Türk asker ve Osmanlı Hanedanı
mensubu. Osmanlı padişahı Abdülaziz'in henüz şehzade iken doğan oğludur. Vefatından
sonra, II. Mahmut Türbesi’ne babası Sultan Abdülaziz'in yanına defnedilmiştir.
Kütahya, Matbaacılık ve Mühürbilim (sigilografi) tarihi
Kütahya Sancağı Mutasarrıflığı’nın, mühründe ‘’Dârüttıbâati'l-Âmire, 1316 (1900/1901)’’ yazılı ayyıldızlı kartı. Not: Matbaanın adı ilk defa Dârüttıbâati'l-Ma'mûre şeklinde geçer. Halk arasında ve bazı
resmî kayıtlarda burası "Basmahâne", "Tab'hâne" ve "Kârhâne-i Basma" adlarıyla da
anılmıştır. Daha sonraları ise bu isim Dârüttıbâati'l-Âmire, Tabhâne-i Hümâyun, Tabhânei Âmire, Dârüttıbâati's-Sultâniyye, Matbaa-i Âmire, Millî Matbaa, Devlet Matbaası gibi
değişik biçimlerde kullanılmıştır.
Kütahya, İslami Teoloji ve Mühürbilim (sigilografi) tarihi.
Üzerinde, önyüzünde; ‘’Tuğra ve Evkaf’ı Müstesna’ya ait Senettir’’, arkasında Kütahya’da kain Germiyanzade İshak Fakih Vakfı’na’’ yazılı ve mühürlü boş belge.
Fotoğrafçılık tarihi.
Ziyad Ebuzziya, Haftalık Takvim 1949.52 haftanın her birinde meşhur fotoğrafçı Othmar’ın fotoğrafı ve
kapakta Süleymaniye Camii var. Çok iyi kondüsyonda. Ebat: 19,5X10,5 cm.
Not: Othmar Pferschy (1898 - 1984) Cumhuriyet Türkiyesi'ni fotoğraflarıyla ilk kez çok yönlü
olarak belgeleyen ve tanıtan Avusturyalı fotoğrafçıdır. 1926'da İstanbul’a geldi.
Burada Pera’nın tanınmış fotoğrafçılarından Photo Français adlı fotoğrafhanenin
sahibi Jean Weinberg'in yanında çalıştı. Daha sonra 10 Temmuz 1931'de Beyoğlu’nda ilk
stüdyosunu açarak çalışmalarını bağımsız olarak sürdürdü. 1935'te Matbuat Umum
Müdürlüğü'nde (Basın Yayın Genel Müdürlüğü) sözleşmeli tanıtım fotoğrafçısı olarak
çalışmaya başladı ve arşiv düzenlemekle görevlendirildi. Beş yıl boyunca bütün Türkiye'yi
dolaşarak yaklaşık 16 bin fotoğraf çekti.
Eğitim Tarihimiz ve Mühürbilim (sigilografi) tarihi.
Üzerinde;‘’İzmir Tepecik Türk Yurdu, 1926’’ yazılı mühürle mühürlenmiş,
25.7.1932 tarihli, Mustafa Necati’nin Tepecik Türk Yurdu Daimi Kurucu
Başkanı seçilmesine ilişkin belge ile İstanbul Maarif Müdürlüğü’nün
9.2.1933 tarihli, ‘’Türk Dilinin yabancı dillerin etkisinden kurtarılmasına
katkı sağlayacak öğretmenlerin ödüllendirilmesi’’ konulu, Mustafa Necati ile
birlikte İstanbul Maarif Müdürü ve beş öğretmence imzalanmış tarihi belge.
2’li lot.
Not: Mustafa Necati (Uğural), d. 1897 İzmir – ö. 1929 Ankara. Hukukçu, Siyasetçi, Milletvekili,
İskan-İmar, Adalet ve Milli Eğitim Bakanı. İzmir Demiryolları İslâm Memurini Teavün
Cemiyeti’nin kurulmasına öncülük ederek, Cemiyetin hukuk müşavirliğini üstlendi.
İzmir’de öğretmenlik, Özel Şark Lisesi’nde müdürlük yaptı. Balıkesir’de “İzmir’e Doğru”
gazetesini çıkardı. 21 Aralık 1925’ten vefat ettiği 01 Ocak, 1929 tarihleri arasındaki Milli
Eğitim Bakanlığı görevi kapsamında özellikle Latin harflerine geçişi öngören Atatürk’ün
Harf Devrimi ve eğitimin Anadolu’ya yaygınlaştırılması konularında olağanüstü gayretleri
ile tarihe geçmiştir.
Kırmızı Mum Mühürlü Rüşvet Belgesi.
Osmanlı Denizcilik ve Siyasi Tarihi, Mühürbilim (sigilografi) tarihi.1929 yılında Türkiye
ile İtalya arasında yapılan askeri gemi alımı ihalesi için, İtalyan yetkili
ile Bilecik Mebusu (Çolak) İbrahim Bey arasında imzalanan 16 Şubat 1928 tarihli kırmızı balmumu mühürlü, Osmanlıca rüşvet anlaşmasının
orjinal metni ile yeni Türkçe’ye çevirisi.
Enver Paşa’nın en yakın arkadaşı İttihat ve Terakki cemiyeti üyesi,
Bâb-ı âli baskını'nda aktif rol üstlenenlerden biri olan Sapancalı
Hakkı’ya verilen komisyon belgesi de dahil olmak üzere, 14 adet ek
belge ile Belgenin daha önceki müzayede satışı haberinin yer aldığı,
6.3.1996 tarihli Akşam gazetesi nüshası ile birlikte.
Not: Türkiye 1929 yılında İtalya ile dört muhrip, iki denizaltı ve üç hücumbot siparişine ilişkin bir
anlaşma imzalamış, bu anlaşma uyarınca Kocatepe, Adatepe, Zafer ve Tınaztepe
muhripleri ile, Sakarya ve Dumlupınar denizaltılarına ilaveten Doğan, Martı ve Denizkuşu
hücumbotları 1932 yılında teslim alınmıştır. Ancak, bu ihaleye çıkılmadan önce, İtalyan
gemi inşa firmasının temsilcisi Culyo Mongeri, Ankara Hükümeti nezdinde ‘’işlerin
kolaylaştırılması’’ amacıyla, İttihat Terakki Cemiyeti’nin önde gelen isimlerinden Bilecik
mebusu (Çolak) İbrahim Bey ile 16 Şubat 1928’de bir rüşvet anlaşması imzalar. Buna
göre, Ankara Hükümeti’nce Mongeri’ye danışmanlık ücreti adı altında; gemilerin toplam
inşa bedelinin 3 %’ü ile yine bu gemilerin donanım ve teslimat bedellerinin 3%’ü
ödenecek, bu miktarların yarısı da rüşvet anlaşması uyarınca İbrahim Bey’e verilecektir.
Nitekim, ihaleyi İtalya kazanınca İbrahim Bey’e bu rüşvetlerin ödendiği de görülmektedir.
Mühürbilim (sigilografi) tarihi.
Bir kartelada içerikler mühürlerde de yer alan, beşi Osmanlıca, sekiz adet vinyet/etiket.
Hattatlık tarihi.
Eserlerine “sâbıkan hattat, halen bâğban”şerhiyle imza koyan Meşhur hattat Halim Özyazıcı’nın bu uygulamasına
neden olan bağının tapusu. L = 22 X 32 cm. Çok nadir. M. Halim
Özyazıcı terekesinden.
Hat sanatı.
Kurşun kalemle, Hz. Resulullah’dan başlayacak şekilde Mevlevi şeceresi. L = 21 x 24.5 cm. Haliyle. M. Halim Özyazıcı
terekesinden.
Hat sanatı.
Çeşitli logo çalışmaları. Arkasında ‘’Bekir Sıtkı’’ Yazan mühür çizimi. L = 11 X 24 cm. M. Halim Özyazıcı terekesinden.
Not: Bekir Sıtkı (Erdoğan) (1926 - 2014), Türk şairi. Kuleli Askeri Lisesi’nden sonra,
1948’de Kara Harp Okulu’nu bitirdi. Kıta subaylığını takiben, Ankara Üniversitesi
Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nden de mezun oldu. Heybeliada Deniz Lisesi,
Özel Alman Lisesi ve Marmara Koleji'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Şiirlerinden
bazıları bestelendi. Rubai türündeki şiirleri Hisar dergisinde yayımlandı.
Hat sanatı.
Talik, Sülüs, Rika ve Nesih yazı ile, ‘’Damga’’ logo çalışması ve Osmanlıca elyazısı not. M. Halim Özyazıcı terekesinden.
Hat sanatı.
Meşhur hattat Halim Özyazıcı’nın mühür hakkakları için yazmış olduğu 39 mührün, arkalı önlü mühür
tatbik sayfası. L = 20.5 X 33.5 cm. Çok nadir mühür belgesi.
M. Halim Özyazıcı terekesinden.
Hat sanatı.
"Meşhur Hattat Halim Özyacı'nın çeşitli hakkakların mühür hakk etmeleri için hazırladığı 4 ayrı mühür çizimi. Ay yıldızlı yazısız, içine farklı yazılar yazılabilecek tasarım, R = 100 mm.; T.C. Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı), R = 93 mm. Kopuk bölümleri var, haliyle; Osmanlıca İdare-i Hususiye Tahsildarlığı, (1)299 – (1)336 (1883/1884 - 1920) R = 63 mm.; Ay yıldızlı T.C. 1923 yazılı kurum ismi için boş bırakılmış mühür çizimi R = 90 mm. M. Halim Özyazıcı terekesinden.
Hat sanatı.
Meşhur hattat Halim Özyazıcı’nın sülüs yazı ve iğneli kalıp ile hazırladığı ‘’Besmele-i Şerif’’. Haliyle. L = 6.5 X 8.5 cm.
M. Halim Özyazıcı terekesinden.
Not: İbnülemin Mahmud Kemal İnal, hat sanatının en önemli kaynaklarından
biri olan ‘’Son Hattatlar’’ kitabının ilk ‘’Mukaddime – Önsöz’’ sayfasının
başına bu hat çalışmasını almıştır. Kaynak: Ref.: İbnülemin Mahmud
Kemal İnal, ‘’Son Hattatlar’’ sayfa 1.
Hat sanatı.
Darüşşafaka’ya yardım amaçlı sigara kağıdı kalıbının çok nadir baskı provası (M. H. Özyazıcı). L= 16 X 13 cm. Görsel metinleri;
‘’Darüşşafaka Sigara Kağıdı
İkinci satır: Hasılatı Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye ..
Elli Paralık
[Görselin altındaki yazılar:]
Darüşşafaka Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye İdaresindedir
Mukallidleri Kanunen Mesuldür
[Alttaki büyük yazı:]
Darüşşafaka Sigara Kağıdı
Deposu: Nuruosmaniye’de Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye Merkezi’’
M. Halim Özyazıcı terekesinden.
Battal boy Osmanlıca hüccet.
L = 50 X 75 cm. Not: Osmanlı hukuk terminolojisinde hüccet kelimesi iki anlamda
kullanılmıştır. Birincisi bir davayı ispata yarayan hukukî delillerdir.
İkincisi ise kadı huzurunda taraflardan birinin ikrarını, diğerinin
bu ikrarı tasdikini içeren ve bir hükmü ihtiva etmeyen hususlara
dair düzenlenmiş belgelere verilen addır. İslâm tarihinde
şer‘î mahkemelerde görülen davalar neticesinde bir belge (hüccet) tanziminin ilk defa Emevîler döneminde başladığı
bilinmektedir.
Moskova’daki Ermeni Koleji ve iki farklı Küçük ve Büyük Ağrı dağı gravürü.
Taşbaskı. L = 12.5 X 20.5 cm. Kitap sayfası olan gravürlerden Ağrı gravürlerinin çerçeve dışlarında rutubet lekesi var. Haliyle.
Şanlıurfa, İslami Teoloji ve ve Mühürbilim (sigilografi) tarihi.
Üzerinde; 6 adet mühür baskısı olan, ‘’Halil-ür’Rahman Türbesi Silsilenamesi’’, kaynak olarak gösterilen açıklamalarda dahi eksik olan bilgileri kapsaması açısından çok nadir ve değerli bir belgedir. Not: Halîlürrahman, Allah’ın dostu demektir. Halîlürrahman Külliyesi; Şanlıurfa merkezindeki Balıklıgöl çevresinde konuşlanmış, Halîlürrahman Camii, Halîlürrahman Medresesi, Rıdvâniye Camii ve Rıdvaniye Medresesi ile türbeyi de kapsayan bir hazîreden oluşur. Halîlürrahman Camii’nin doğusunda minarenin dibinden başlayan hazîrede kubbeli üç türbe bulunmakta, bunlardan ikisinin Şâzeliyye şeyhi Ali Baba ile Urfalı âlim Buluntu Hoca’ya ait olduğu bilinmektedir. Ref.: https://islamansiklopedisi.org.tr/halilurrahmankulliyesi.
Sanat tarihi. 4 – 5 Haziran 2005 tarihinde, Bedri Rahmi Eyüboğlu ailesi tarafından ‘’Mavi Kaplumbağa Bahçesi’’ olarak anılan evlerinde açılmış; Geleneksel Yazma Şenliği’nin nadir el yazılı davetiyesi.
İçindeki yazma parçasına, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun meşhur balık görseli basılmış yazma parçası var.
Büyük Timur Soyunun Kütüğü (Şeceresi).
Sahibkıran-i A’zam,Salis-ül Kütbin, Kütb-ül-Dünya Ved-din Emir Timur Gürkan (1336 – 1405,
Cennetmekan) için hazırlanmış çok nadir şecere çizelgesi. L = 49 X 70 cm. Not: Emir Timur; Timur İmparatorluğu’nun kurucusu ve ilk hükümdarı olan Türk –
Moğol imparator ve komutandır. Şecere çizelgesi, birçok kaynakta bulunamayan;
İstanbul’a gelerek sığınan Mirzaları, Baykara kolundan olup Hindistan’da
kargaşalık çıkartan Mirzalar ile Kabil ve Badahşan hükümdarlarını kapsaması
açısından önemli bir kaynak dokümandır.
Ebu’l Gazi Bahadır Han’ın Osmanlıca mühür formunda Hazırlanmış ve Osmanlıca Maarif Vekaleti ... Müfettişliği mührü basılmış nadir aile şeceresi.
L = 34 X 43 cm. Not: Cengiz Han soyundan gelen Harezm’li Özbek Ebülgazi Babadır Han, tarihi hem yapan,
hem yazan hükümdarlardan biri olup, en önemli eseri; ‘’Türklerin Soy Kütüğü – Şecere-i
Terakime’’dir.